Het Limburgse Maasdal tussen Well en Aijen ontwikkelt zich meer en meer tot een aantrekkelijk rivierlandschap met bloemrijke graslanden en ruige struiken. Steeds vaker worden insecten, amfibieën en vogels gespot die houden van open water en drassige moerassen. Aanvankelijke doel van de hoogwatergeul Well-Aijen was om de omgeving na de overstromingen in 1993 en 1995 te beschermen tegen hoogwater. Maaspark Well biedt meer, het wordt een prachtig natuurgebied waar ook actieve recreanten kunnen genieten. Teunesen realiseert het project in het samenwerkingsverband Kampergeul BV. Samen met overheidsinstanties, omwonenden, belangengroepen en ondernemers geeft Kampergeul de recreatieve en natuurlijke ambities rondom het gebied vorm.
De uiterwaarden langs de Maas in Limburg bieden veel mogelijkheden en uitdagingen. Zo zijn rivierverruiming voor hoogwaterveiligheid, nieuwe natuur en (water-)recreatie ambities die Kampergeul in Maaspark-Well realiseert. Dat is mogelijk door de winning van zand en grind voor de bouw van woningen en wegen. Hoe we de Maas in de gemeente Bergen verruimen en waarom we dit doen is te zien in de informatiefilm.
Het zat er eind oktober 2020 voorlopig op voor de archeologen in het gebied Maaspark-Well. “Een beetje dubbel is het wel voor ons”, zegt projectleider Reinier Ellenkamp van RAAP. “Als bodemkundige en archeoloog is het enerzijds soms lastig om te zien dat zo’n landschap inclusief alle archeologische resten helemaal op de schop gaat. Anderzijds begrijp ik dat met de gebiedsontwikkeling een nieuwe fase in het gebruik van het landschap aanbreekt. Bovendien heeft juist die ontwikkeling er toe geleid dat hier archeologische kennis van nationaal belang is vergaard.”
Voor archeologen is Het Maasdal tussen Well en Aijen een unieke locatie. Het vruchtbare gebied langs de Maas was al in de steentijd bewoond. Dankzij de Maas die regelmatig buiten haar oevers trad en een dikke laag klei en zand afzette, zijn de archeologische resten van 10.000 jaar bewoning uitstekend bewaard gebleven. Al bijna 10 jaar doen archeologen voorafgaand aan de ontgronding interessante opgravingen en leren ze veel over hoe onze voorouders hier geleefd hebben sinds het begin van de steentijd.
Het gebied Maaspark Well ligt tussen de Maas en de N271, tussen de dorpen Well en Aijen. Door uitbreiding van de reeds bestaande Voorhaven kunnen liefhebbers van plezierbootjes er hun hart ophalen. Tegelijkertijd levert de Vergrote Voorhaven een belangrijke extra bijdrage aan de hoogwaterbescherming. De hoogwatergeul Well-Aijen in het meest westelijke gebied langs de Maas zorgt voor een 7 cm lagere waterstand. Met de uitbreiding van het recreatieve vaarwater daalt de waterstand bij hoogwater met nog eens 19 cm.
Het gebied wordt in fases ontgonnen en is deels nog voor de landbouw in gebruik. Dat blijft ook landbouwgrond, zolang we er nog niet aan het werk zijn. Het reeds ingezaaide grasland in het noordelijke deel van het gebied en de aanplant van fruitbomen en hagen zorgen hier voor de ideale omstandigheden voor de huisvesting van de dassen, die in de toekomst een nieuwe leefomgeving krijgen. Het project loopt tot eind 2029.
Het project ‘Rivierverruiming Maaspark Well’ is een publiek-private samenwerking tussen Rijkswaterstaat, de gemeente Bergen en Kampergeul BV. Kampergeul BV is een samenwerkingsverband van vier zandwinners: Teunesen, Niba, Dekker en Van Nieuwpoort. De winning van bouwgrondstoffen legt zowel de landschappelijke als financiële basis voor de realisatie van Maaspark Well.
In Maaspark Well wordt industriezand, grind, ophoogzand en incidenteel klei gewonnen. Voor het grondverzet komen kranen, dumpers en bulldozers in actie, voor de zandwinning zijn dat zandzuiger Schelde en de drijvende verwerkingsinstallatie Kaliwaal 41. Binnenvaartschepen voeren het zand en grind af naar ‘bouwend Nederland’. Hierdoor ontstaat er voor de omgeving geen overlast door vrachtverkeer.
De lokale bevolking en fervente watersporters weten het huidige Leukermeer als relatief klein watersportgebied goed te vinden. Met de vergroting van de bestaande Voorhaven tussen de Maas en het Leukermeer komt de waterrecreatie nog meer tot wasdom. Wegen, fiets- en wandelpaden krijgen een flinke opknapbeurt en er worden aantrekkelijke, deels recreatieve en deels ecologische oevers en groenstructuren aangelegd.
Samen zorgen de Hoogwatergeul en de Vergrote Voorhaven voor een aantrekkelijke nieuwe rivierlandschappelijke invulling van het gebied tussen Aijen en Well. Op de gevarieerde terrein- en oeverafwerking met drogere en nattere delen groeit straks bijzondere vegetatie die varieert van bloemrijke graslanden tot ruigere struiken. Het gebied wordt begraasd, zodat het open blijft. In de rustige delen van het water vinden vissen gunstige paaiplaatsen. Ook op insecten, amfibieën en vogels die houden van open water en drassige moerassen oefent het project een grote aantrekkingskracht uit. Dassen vinden er een nieuw leefgebied waar gras en fruitbomen zorgen voor voldoende voedsel.
Bekijk in onderstaande film hoe Rivierverruiming Maaspark Well vordert:
Kampergeul beheert het gebied tijdens de ontgrondingsperiode. Uiteindelijk gaat het beheer naar de gemeente, Rijkswaterstaat of een natuurbeheerorganisatie. Aan de zuidzijde van het project grenst het aan de nieuwe gebiedsontwikkeling ‘Groene Rivier’ van de gemeente Bergen. Dit plan zal landschappelijk worden gekoppeld aan ‘Rivierverruiming Maaspark Well’.
De nieuwste ontwikkelingen over het project lees je in Ons Nieuws van 16 juli 2021
Eindplan Maaspark Well krijgt steeds meer vorm
Meer informatie over het project ook via de websites
